Voor deze functionaliteit is een account vereist.
Registreer nu gratis
en krijg €2,50 tegoed cadeau
of log in als je al een account hebt.
Er zijn diverse benamingen voor deze kleurige groenten zoals peen, wortels, bospeen, waspeen of winterpeen. In principe staan deze namen allemaal voor de langwerpig oranje kronkelende ‘staven’ met een heerlijke zoete smaak. Welke soorten peen zijn er, waarom hebben ze de oranje kleur en welke recepten zijn lekker met deze groente? Je leest het hier.
Wortel is een knolgewas en behoort tot de schermbloemfamilie. Botanisch gezien is het dezelfde soort als de wilde peen. De wilde peen is oorspronkelijk wit van kleur. Dat onze wortels of penen oranje zijn komt door kruisingen die plaatsvonden in de 17de eeuw. Naast oranje wortels zijn er ook witte, paarse, gele en rode varianten. De bospeen of waspeen is een lentegroente. Vanaf mei komt de groente uit de Nederlandse grond tot half november. Buiten en in deze maanden liggen er ook wortels uit Spanje, Duitsland, Israël en Frankrijk in de winkels. De winterpeen groeit het gehele jaar door uit de Nederlandse grond en is dus ook het gehele jaar door verkrijgbaar. Omdat de groente bijna altijd uit Nederland komt is het goedkoper dan de waspeen.
De benaming peen of wortel staat eigenlijk voor dezelfde groente. Wortel is een woord dat staat voor het gedeelte van een plant dat onder de grond groeit. Elke plant en boom hebben wortels. In sommige gevallen is de wortel eetbaar zoals de oranje wortels (of penen) en pastinaak. Met ‘peen’ bedoelen we hetzelfde als de oranje wortels. Als we het over peen hebben dan zijn er nog diverse soorten, althans: daar lijkt het op. Je hebt de bospeen, de waspeen en de winterpeen. Toch zijn er maar 2 soorten peen. Bospeen zijn de dunnere wortels die in bosjes worden verkocht met het loof er nog aan. Waspenen zijn eigenlijk bospenen alleen dan gewassen en zonder loof. De winterpeen is wel een andere soort peen. Deze is wat dikker en groeit het gehele jaar door in Nederland.
Wortels of penen zijn niet alleen bijzonder door hun mooie kleur, maar ook qua voedingswaarde bezitten ze een indrukwekkend lijstje. Allereerst zijn ze laag in calorieën, slechts 33 kcal per 100 gram. Daarnaast staan wortels bekend om hun hoge concentratie bètacaroteen. Bètacaroteen is een antioxidant en functioneert als pro-vitamine A, wat inhoudt dat de stof in het lichaam wordt omgezet naar vitamine A. 100 gram wortels bevat 166% van de dagelijkse aanbevolen hoeveelheid vitamine A. Behalve deze vitamine is de groente rijk aan vezels, ijzer en koper en heeft het in mindere mate ook vitamine B, C, E, K, natrium, kalium, fosfor, magnesium en zink. Eigenlijk kan je beter vragen wat er niet in zit.
De reden dat oranje wortels zo populair zijn geworden is waarschijnlijk te danken aan de familie van Oranje die in de 17de eeuw alles promootte wat oranje was.
Dankzij de flinke vertegenwoordiging van vitaminen en mineralen in de groente kan er met recht gezegd worden dat wortels zeer gezond zijn. Wortels verminderen de kans op hart- en vaatziekten (met wel 35%), beroertes, prostaatkanker en darmkanker. Helpt het bij de opbouw van het afweersysteem en celcommunicatie en heeft het vermogen het cholesterolgehalte te verlagen. De bètacaroteen in wortels staat erom bekend dat het de huid beschermt tegen UV schade en helpt tegen nachtblindheid.
Wortels zijn inderdaad goed voor de ogen, maar dat je er beter van gaat zien is een fabel. Wortels helpen tegen nachtblindheid.
Door de zoetige smaak van wortels is het een favoriete groente in veel gerechten. Waarschijnlijk ken je de wortels van hutspot, carrotcake en als onderdeel van Italiaanse groenten. Daarnaast zijn penen ook heerlijk om te roerbakken, stomen met vis of rauw als snack of in een salade. Wortel is ook lekker in combinatie met peultjes of erwten (zoals de klassieker ‘erwten en wortelen’) en heerlijk in stoofpotjes. Als laatste zijn wortels erg geschikt in koude en hot smoothies. Bijzonder smakelijke recepten met wortels in de hoofdrol vind je op deze website.
De winterpeen is de meest duurzame wortel. Waspeen en bospeen zijn het hele jaar door een goede keuze behalve in april. Naast wortels uit de reguliere teelt zijn er ook volop biologische wortels verkrijgbaar en er zijn waspenen te koop met het nieuwe keurmerk ‘On the way to PlanetProof’.
Waspeen en bospeen kunnen ongeveer 5 dagen bewaard worden op een koele plaats buiten de koelkast. Winterpeen is langer houdbaar, soms wel een maand. De peen heeft zijn beste tijd gehad als die slapper aanvoelt en wat groen gaat verkleuren.
